Gamification in het onderwijs | Aflevering #22

Een podcastaflevering waarin we de vraag stellen of gamification de oplossing is, dan wel de doos van Pandora als we studenten willen geboeid houden in ons onderwijs. Bob is heel openhartig over de relatie met zijn sporthorloge. Simon legt uit wanneer hij niet tegen zijn verlies kan. Rinus is helemaal in de wolken van Echoes, een geolocation app. Maar wat leert de sitcom Community ons over de donkere kant van gamification: MeowMeowBeenz?!

Er zijn natuurlijk verschillende vormen van gamification. Als we het over gamification in het onderwijs hebben, zien we tegenwoordig de trend gecombineerd met een ander fenomeen: data. Je kan namelijk allerlei prestaties bijhouden van studenten en daarvoor beloningen uitkeren.

Die beloningen kunnen puur symbolisch zijn. Bob vertelt in deze uitzending over hoe hij soms wel eens stickers uitdeelt aan studenten die geen enkele les gemist hebben. Dit is half als grap bedoeld, maar sommige mensen nemen dit gaandeweg steeds serieuzer. Het motiveert dus wel!

Maar is gamification niet meer dan wat geniepige trucjes toepassen, omdat dat mensen motiveert? Als je kijkt naar een modern sporthorloge, dan zie je dat het werkt: alles telt. Letterlijk. Zo’n horloge zorgt voor de gamification van je hele leven: je doet het aan als je uit bed stapt in de ochtend, en het gaat pas uit als je ’s avonds laat je 10.000 stappen hebt gezet.

Het geniepige zit hem erin dat je die 10.000 op den duur elke dag wil zetten, puur omwille van het horloge. Het wordt haast een verslaving. Maar wel een gezonde verslaving. Willen we onderwijs verslavend maken, dan kunnen we allerlei data bijhouden en mensen virtuele beloningen geven en misschien zelfs ranken.

Oh, wacht. Dat doen we al: we noemen dit toetsen en tentamens. Dus als we het helemaal platslaan, is onderwijs gewoon gamification.

Gamification: avontuur en risico

Bij spelletjes spelen, is een deel van het plezier ook de grenzen van het spel opzoeken. Zoals als je bij Monopoly doet alsof je neus bloedt als je op iemands eigendom staat. Bij Risk kan je samenspannen tegen één speler.

De ultieme vorm van gamification is misschien wel de social credit score die je vast al kent van de fictieserie Black Mirror — maar die in China al een tijdje ingeburgerd is. Als je het niet kent, legt een andere reeks het heel satirisch uit: Community, aflevering MeowMeowBeenz.