Campus novel: Stoner van John Williams
Simon las een goed boek dat zich afspeelt in het onderwijs
Stoner is een echte campus novel. Dit boekengenre kent niet zo veel titels als er pakweg thrillers of liefdesromans zijn. Toch is er een aantal succesvolle titels uit de laatste decennia die echte campus novels zijn.
Het genre bevat dus boeken die zich afspelen op en om de (Amerikaanse) campus, waarbij het leven van docenten, studenten en andere betrokkenen met elkaar vervlocht raken. De dynamiek van deze relaties, de intellectuele onderwerpen, maar ook de strikte hiërarchie van deze instituten zijn het biotoop van elke campus novel.
In de podcast van november over inclusie las ik een stukje voor uit Stoner. Deze campus novel heeft veel raakvlakken met inclusief onderwijs. Want wanneer William Stoner Agricultural Sciences gaat studeren aan de universiteit van Missouri, is dat nog een echte buitenkans. Zijn ouders hebben nooit gestudeerd.
Als hij later overschakelt op Literaire wetenschappen, krijg je als hedendaagse lezer het gevoel dat hij nu geëmancipeerd is, dat het echte leven nu kan beginnen. Hij wordt assistent-professor en kan zich dus zijn hele carrière besteden aan zijn passie: lezen.

Maar in de rest van het verhaal, dat de hele levensloop van het hoofdpersonage beschrijft, wordt zijn vrijheid al snel beperkt. Mislukte relaties, uitgeblust lesgeven, spanning en krachtmetingen tussen professoren… Stoner is een tragisch boek. Het personage wordt nooit benoemd tot hoogleraar, blijft eeuwig assistent.
Toch las ik het boek in hoog tempo uit, wilde ik steeds meer weten over de levensloop van deze assistent-professor. Misschien is het de schrijfstijl, die efficiënt is maar enorm ontroerend. Is het herkenbaarheid? Niet dat mijn leven zo tragisch is, maar de melancholie van het verstrijken van de jaren is wel herkenbaar. Want wat daar typisch aan is in het onderwijs: de jaren verstrijken, elk schooljaar heeft een gelijkaardig stramien, maar de studenten veranderen voortdurend.
Soms zijn studenten radicaal anders: in het voorleesstukje in de podcast krijgt Stoner een generatie op de campus na afloop van WO II. Hoe anders studenten lijken te zijn in en na woelige tijden, dat heb ik kortgeleden ook voor het eerst meegemaakt.
^Simon